Dostlarım, bilmelisiniz ki her cemiyette olduğu gibi müzik camiasının mikro cemiyetlerinde de bazı dogmalar vardır; “yeni (modern) olanın iyi” kabul edilmesi gibi. Yeni olana her zaman kuşkuyla bakılmıştır ve pek az yenilik elekten geçebilmiştir. İkinci Viyana Okulu bunun bir istisnası kabul edilmelidir. Kimileri bu ekole ve onun getirdiklerine burun kıvırsa da, bu ekolün mensupları otoriteleri ikna etmiş ve yaşadıkları dönemde saygıya mazhar olmayı başarmışlardır. Dünya tarihinde böylesi bir başarı sadece Kral James İncili’ni hazırlayan kurula ve İkinci Viyana Okulu’na nasip olmuştur herhalde. Bu dogmanın kucağına oturmak, azizlik mertebesine ulaşmanın kestirme yoludur. Fakat oturacak yer bulmak pek kolay değildir. Ya ayakta kalırsınız ya da azizlerin etekleri dibine bağdaş kurarsınız. Ayakta kaldıysanız işiniz zor. İnsan elini kolunu bile nereye koyacağını bilemez. Fakat unutmayın dostlarım, ezilenlerin arasında bile kazananlar ve kaybedenler vardır. Kaybeden olmak istemiyorsanız ‘yeniler’ ile (tolgatüzüngiller) iyi geçinmelisiniz. Peki bu güruha nasıl katılırız? Nasıl onlardan biriymiş gibi davranabiliriz?
•Evvela hiç kimseyle, hiçbir zaman tam mutabık olmayın. Tam mutabakat sizi sıradan yapar.
•Konuşmalarınız arasına serpiştirdiğiniz “çok eklemli”, “kollektif”, “bilinç akışı”, “kakafoni” gibi terimler eskiden bu cemiyetlere giriş şifresiydi ancak artık işe yaramıyor. Azizlerin ismini zikretmek ise hala geçer akçe fakat dikkatli olmalısınız. Mesela tutup da “filancayı, Schoenberg’in ardılı görüyorum” demek çok riskli. Size “biraz açıklar mısın?” diye soran sert bir kayaya toslarsanız yandınız. Schoenberg’i şöyle bir cümle içinde kullanmak daha akıllıca: “Falanca, Schoenberg’in bıraktığı yerden devam ediyor”. Çünkü kimse Schoenberg’in neyi nerede bıraktığını kesin olarak bilmez. Tolga Tüzün bile. Bana güvenin.
•Sohbetin ortasında biri hakkında “avant-garde” denilirse hemen baş sallamayın. “Evet ama yeterince özgün değil” mealinde bir şeyler geveleyin. bu, sizin herkesten bir adım ileride olduğunuzu gösterecektir.
•Keşfedilmeyi bekleyen bakir topraklar bulun. ben Humprey Searle’yi kullanıyorum. Gerald Strang, Nikos Skalkottas, Josef Rufer de kullanılabilir. Çok sıkışırsanız doğaçlayın: Maxwell Ylie, Bertie Musgrave …
•Kullanmaktan en çok imtina etmeniz gereken isimler Arvo Part, Francis Poulenc, Philip Glass, Eduard Tubin olmalı. Bu isimler ‘çağdaş’ kategorisinde değerlendirilmelerine karşın kulağa hoş gelen müzikler yaparak kamuoyunu şaşırtmışlardır. Bunları takdir mi etmeli tenkit mi henüz bir ağız birliği yoktur. O yüzden bulanık sudan uzak durmak en iyisi.
Artık Tolga Tüzün ve Bilgi Müzik’in diğer kıymetli akademisyenlerinin yanında kendinizi ele vermemenin yollarını öğrendiniz. Fakat yeterince hazır olup olmadığınızı sınamak için sizlere mini bir test hazırladım. Buyurun:
1) Aşağıdaki isimlerden hangisinde yazım yanlışı bulunmaktadır? (Tolga Tüzün, Polonyalı çağdaş besteciler isimlerini bile Google’a bakmadan yazabiliyormuş!)
a) Karlheinz Stockhausen
b) Karol Szymanowski
c) Witold Lutoslawski
d) Kzrysztof Penderecki
2) Aşağıdaki demeçlerden hangisi minimalist akımın temsilcilerinden olan Steve Reich’a aittir?
a) Bach’ı Schoenberg’e tercih ederim
b) Zekanla hayran bırakamıyorsan, saçmalıklarınla hayrete düşür
c) gül dibi bülbül dili gibi bülbül dili gül dibi gibi gül dibi bülbül dili gibi bülbül dili gül dibi gibi gül dibi bülbül dili gibi bülbül dili gül dibi gibi gül dibi bülbül dili gibi bülbül dili gül dibi gibi gül dibi bülbül dili gibi bülbül dili gül dibi gibi
d) Zorlaştırmayınız, kolaylaştırınız.
3) Aşağıdakilerden hangisi bir yemek ismidir? (Tolga Tüzün’ün yalnızca müzikle ilgilendiğini düşünmüyorsunuz herhalde. Tüm seçenekler size aynı uzaklıkta geliyorsa, entelektüelin besmelesi olan Adorno ile tanışmıyorsunuz demektir. El çantası niyetine Metis’ten çıkan bir kitap gezdirmiyorsanız yanınızda işiniz zor.)
a) Deleuze
b) Badiou
c) Flamiche
d) Ricoeur
4) Aşağıdakilerden hangisi Açık Radyo’da program yapmamıştır? (sürprizli soru)
a) Alper Maral
b) Sumru Ağıryürüyen
c) Şevket Akıncı
d) Volkan Terzioğlu
doğru şıklar: 1-d, 2-a, 3-c, 4-a